و در این روز سزاوار است شیعیان مشغول کارى از کارهاى دنیا نگردند، و براى خانی خود چیزى ذخیره نکنند، و مشغول گریه و نوحه و مصیبت باشند، و عزادارى حضرت امام حسین علیه السّلام را بر پا کنند و اشتغال به ماتم داشته باشند به صورتى که در ماتم عزیز‌ترین اولاد و اقوام خود اشتغال مىورزند، و آن حضرت را به زیارت عاشورا که پس از این در باب زیارات بیاید، زیارت کنند. و در نفرین و لعن بر قاتلان آن حضرت سعى نمایند. و یکدیگر را در مصیبت آن وجود مقدّس به این جملات تعزیت گویند:
أَعْظَمَ اللهُ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِیِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ [عَلَیْهِ] السَّلامُ.
خدا مزدهاى ما را به خاطر سوگوارىمان براى حسین (درود بر او باد) بزرگ گرداند، و قرار دهد ما و شما را از خونخواهانش به همراه ولىاش امام مهدى از خاندان محمّد (درود بر ایشان باد)
و سزاوار است در این روز مقتل [کتابهایى که پیرامون واقعه کبربلا نگاشته شده است] بخوانند، و یکدیگر را بگریانند. روایت شده که چون حضرت موسى به ملاقات حضر و فرا گرفتن بعضى از حقایق از آن جناب مأمور شد. اول چیزى که در هنگام ملاقات بین ایشان مذاکره شد، این بود که خضر براى حضرت موسى مصائب و بلاهایى را که بر آل محمّد علیهم السّلام وارد مىشود ذکر نمود و هر دو گریستند، و گریستن ایشان شدّت گرفت. از ابن عباس روایت شده است: در ذى قار خدمت امیر المؤمنین علیه السّلام رسیدم، صحیفهاى به خط خود و املاء پیامبر صلى الله علیه و آله بیرون آورد، و از آن صحیفه براى من خواند، در آن صحیفه مقتل امام حسین علیه السّلام بود، و اینکه چگونه شهید مىشود، و چه کسى او را به شهادت مىرساند، و چه کسى او را یارى مىکند، و چه کسى با او شهید مىشود، پس آن حضرت گریه کرد و گریهاى سخت و مرا به گریه انداخت.
فقیر گوید: اگر مقام را گنجایش بود، مختصر مقتلى در اینجا ذکر مىکردم، امّا محل را گنجایش آن نیست هرکه بخواهد به کتابهاى ما در زمینه مقتل رجوع کند. در هر صورت اگر کسى در این روز نزد قبر مطّهر آن حضرت باشد، و مردم را آب دهد، مانند کسى است که لشگر آن جناب را آب داده باشد، و با آن حضرت در کربلا حاضر بوده، و خواندن هزار مرتبه سوره توحید در این روز فضیلت بسیار دارد، و روایت شده: خداى رحمان به سوى او نظر رحمت کند، و سیّد براى این روز دعاى ینقل کرده شبیه به دعاى عشرات، بلکه موافق بعضى روایات، ظاهرا خود آن دعا باشد. شیخ طوسى از عبد الله بن سنان از امام صادق علیه السّلام چهار رکعت نماز و دعایى نقل کرده است که باید د راین روز در وقت چاشت بجا آورد، ما به خاطر اختصار ذکر نکردین، هرکه طالب است به زاد المعارد رجوع کند و نیز شایسته است که شیعیان در این روز بىآنکه قصد روزه کنند، از خوردن و آشامیدن امساک نمایند. و در آخر روز، پس از عصر افتار کنند به غذایى که اهل مصیبت مىخورند، ماند ماست یا شیر و امثال آنها، نه مثل غذاهاى لذیذ، و جاههاى پاکیزه بپوشند، و به هیئت صاحبان مصیبحت دگمهها را بگشایند، و آستینها را بالا بزنند، و علامه مجلس در زاد المعاد فرموده: بهتر آن است که روز نهم و دهم را روزه نگیرد، زیرا بنىامیّه این دو روز را براى برکت و شماتت بر قتل آن حضرت روزه مىداشتند، و به دروغ، احادیث بسیار در فضیلت این دو روز، و روزه آنها را به حضرت رسول صلى الله علیه و آله نسبت دادهاند، و از طریق اهل بیت علیهم السّلام احادیث بسیارى در مذمّت روزه این دو روز به ویژه روز عاشورا وارد شده. و نیز بنى امیّه علیهم اللعنه براى برکت، آذوقه سال را در روز عاشورا ذخیره مىنمودند! به این خاطر از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده: هرکه کوشیدن در حوائج خود را در روز عاشورا ترک کند، و به دنبال کارى نرود، حق تعالى حوائج دنیا و آخرت او را برآورد و هرکه روز عاشورا، روز مصیبت و اندوه و گریه او باشد، حق تعالى روز قیامت را روز شادى و سرور و خوشحالى او گرداند، و دیدهاش در بهشت به ما روشن شود، هرکه روز عاشورا را روز برکت نامد، و در آن روز براى منزل خود چیزى ذخیره نماید خدا آن ذخیره را براى او مبارک نکند، و روز قیامت با یزید و عبید الله بن زیاد، و عمر بن سعید علیهم اللعنه محشور گردد. بنابر این انسان باید در روز عاشورا مشغول کارى از کارهاى دنیا نگردد، بلکه در گریه و نوحه و مصیبت باشد، و اهل خانه خود را دستور دهد که عزاى آن حضرت را بپا دارند، و مشغول ماتم و سوگوارى باشند، چنانکه در سوگ عزیز‌ترین اولاد و اقوام خود مشغول مىشوند، و در آن روز بىآنکه قصد روزه کنند، از خوردن و آشامیدن امساک ورزند، و در آخر روز پس از عصر افطار کنند گرچه به جرعه آبى باشد، و روزه کامل نگیرند، مگر آنکه در خصوص آن روز روزه واجب داشته باشد، که به نذر یا مثل آن بر او واجب شده باشد، و در آن روز در خانه خود آذوقه ذخیره نکند، و لب به خنده نگاشید، و به لهو و لعب نپردازد، و هزار مرتبه قاتلان آن حضرت را لعنت کند و بگوید:
اللهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ
خداوند بر قاتلان حسین (درود بر او باد) لعنت فرست
