بدانکه از تکالیف زائران در شهر کاظمین، رفتن به مدائن است، براى زیارت عبد صالح الهى، جناب سلمان محمّدى رضوان الله علیه که نخستین ارکان اربعه است، و خاص به شرافت سلمان منّا اهل البیت و درآمده در شمار اهل بیت نبوّت و عصمت است. در فضیلت او جناب رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: «سلمانى دریایى است که نخشکد، و گنجى است که پایان نپذیرد، سلمان از ما اهل بیت است، حکمت مىبخشد و برهان مىآورد.» حضرت امیر علیه السّلام او را مانند لقمان، بلکه امام صادق علیه السّلام او را بهتر از لقمان دانسته، و حضرت باقر علیه السّلام او را از متوسّمین [کسانى که با تمام وجودشان در صدد شناخت حق و در جستجوى حقایق الهىاند] برشمرده. از روایات استفاده مىشود که آن جناب اسم اعظم را مىدانست و از محدّثین-به فتح دال- [کسىکه فرشتگان با او سخن مىگویند] بوده است. براى ایمان ده درجه است و او در درجه دهم قرار داشت و عالم به غیب و زمان مرگ افراد بود، و در دنیا از خوراکیهاى بهشت تناول فرمود و بهشت مشتاق و عاشق او بود و خدا و رسول او را دوست داشتند و حق تعالى پیامبر صلى الله علیه و آله را به محبّت چهار نفر امر فرمود که سلمان یکى از ایشان است و آیاتى در مدح او و همتایان او ناز شد و جبراییل هرگاه بر حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرود مىآمد امر می‌کرد از جانب پروردگار به سلمان سلام برساند و او را به علم منایا [زمان مرگ افراد] و بلایا و انساب مطلّع گرداند و شبها براى او در خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله مجلس انسى بوده حضرت رسول و امیر مؤمنان علیهما السّلام چیزهایى از مخزون و مکنون علم خدا به او تعلیم کردند که غیر او قابلیت و قدرت تحمّل آن را نداشتنه و به مرتبهاى رسید که امام صادق علیه السّلام فرمود: «سلمان دانش اول و آخر را یافت و او دریایى است که هرچه از او برگرفته شود پایان نپذیرد و او از ما اهلبیت است» براى شوق زائران و رغبتشان به زیات آنجناب کافى است تفکّر کردن در اختصاص و امتیازش در میان تمام صحابه و جمیع امّت به اینکه حضرت امیر مؤمنان علیه السّلام در یک شب از مدینه به مدان رفت، و به دست مبارک خود او را غسل داد و کفن کرد و بر او با صفوفى بسیار از ملائکه نماز خواند و در همان شب به مدینه بازگشت زهى شرافت و مودّت و محبّت به خانواده رسالت که انسان را به این مرتبه از شکوه و عظمت می‌رساند امّا کیفیّت زیارت آنجناب: بدانکه سیّد ابن طاووس در کتاب «مصباح الزّائر» براى آن بزرگوار چهار زیارت نقل کرده و ما در اینجا به همان زیارت اول اکتفا مىکنیم و در کتاب «مدّیه» زیارت چهارم را که شیخ در «تهذیب» ذکر فرموده نقل کردیم. چون خواستى آن جناب را زیارت کنى، نزد قبر او به طرف قبطه مىایستى و مىگویى:
السَّلامُ عَلَى رَسُولِ اللهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللهِ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ السَّلامُ عَلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ السَّلامُ عَلَى الْأَئِمَّةِ الْمَعْصُومِینَ الرَّاشِدِینَ السَّلامُ عَلَى الْمَلائِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ رَسُولِ اللهِ الْأَمِینِ [الْأَمِینَ] السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا مُودَعَ أَسْرَارِ السَّادَةِ الْمَیَامِینِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ اللهِ مِنَ الْبَرَرَةِ الْمَاضِینَ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللهِ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَشْهَدُ أَنَّکَ أَطَعْتَ اللهَ کَمَا أَمَرَکَ وَ اتَّبَعْتَ الرَّسُولَ کَمَا نَدَبَکَ وَ تَوَلَّیْتَ خَلِیفَتَهُ کَمَا أَلْزَمَکَ وَ دَعَوْتَ إِلَى الاهْتِمَامِ بِذُرِّیَّتِهِ کَمَا وَقَفَکَ [وَفَّقَکَ]
سلام بر رسول خدا، محمّد بن عبد الله خاتم پیامبران، سلام بر امیر مؤمنان سرور جانشینان، سلام بر امامان معصوم هدایتگر، سلام بر فرشتگان مقرّب سلام بر تو اى یار امین رسول خدا، سلام بر تو اى دوست امیر مؤمنان سلام بر تو اى سپرده شده اسرار پرمیمنت، سلام بر تو اى باقیمانده خدا، از نیکان پیشین، سلام بر تو اى ابا عبد الله و رحمت و برکات خدا. گواهى مىدهم که تو خدا را آنگونه که فرمان داد فرمان بردى، و از رسولش آن طور که تو را فرا خواند پیروى نمودى، و خلیفهاش را متابعت کردى چنانکه بر تو واجب نمود، و به نکوداشت فرزندانش دعوت کردى، آنچنانکه تو را آگاه ساخت
وَ عَلِمْتَ الْحَقَّ یَقِینا وَ اعْتَمَدْتَهُ کَمَا أَمَرَکَ [وَ] أَشْهَدُ أَنَّکَ بَابُ وَصِیِّ الْمُصْطَفَى وَ طَرِیقُ حُجَّةِ اللهِ الْمُرْتَضَى وَ أَمِینُ اللهِ فِیمَا اسْتُودِعْتَ مِنْ عُلُومِ الْأَصْفِیَاءِ أَشْهَدُ أَنَّکَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ النَّبِیِّ النُّجَبَاءِ الْمُخْتَارِینَ لِنُصْرَةِ الْوَصِیِّ أَشْهَدُ أَنَّکَ صَاحِبُ الْعَاشِرَةِ وَ الْبَرَاهِینِ وَ الدَّلائِلِ الْقَاهِرَةِ وَ أَقَمْتَ الصَّلاةَ وَ آتَیْتَ الزَّکَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ أَدَّیْتَ الْأَمَانَةَ وَ نَصَحْتَ للهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ صَبَرْتَ عَلَى الْأَذَى فِی جَنْبِهِ حَتَّى أَتَاکَ الْیَقِینُ لَعَنَ اللهُ مَنْ جَحَدَکَ حَقَّکَ وَ حَطَّ مِنْ قَدْرِکَ لَعَنَ اللهُ مَنْ آذَاکَ فِی مَوَالِیکَ لَعَنَ اللهُ مَنْ أَعْنَتَکَ فِی أَهْلِ بَیْتِکَ [نَبِیِّکَ] لَعَنَ اللهُ مَنْ لامَکَ فِی سَادَاتِکَ لَعَنَ اللهُ عَدُوَّ آلِ مُحَمَّدٍ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ ضَاعَفَ عَلَیْهِمُ الْعَذَابَ الْأَلِیمَ
و حق را به یقین دانستى، و به آنچنانکه فرمان دادى اعتماد کردى، گواهى مىدهم که تو درگاه جانشین مصطفى، و راه حجّت خدا مرتضى، و امین خدایى در آنچه از علوم برگزیدگان به تو سپرده شده، گواهى مىدهم که تو از اهل بیت پیامبرى، آن شرافتمندان برگزیده براى یارى جانشین آن حضرت گواهى مىدهم که تو صاحب درجات دهگانه ایمان، و دلایل مغلوب کنندهاى، و تو نماز را به پا داشتى، و زکات را دادى و امر به معروف و نهى از منکر کردى، و امانت الهى را ادا نمودى، و براى خدا و رسولش خیرخواهى کردى، و در جنب خدا بر آزار مردم صبر نمودى، تا مرگ تو را دررسید، خدا لعنت کند کسى را که حق تو را انکار کرد، و از مقامت کاست، خدا لعنت کند کسى را که تو درباره سرورانت آزرد، خدا لعنت کند کسى را که تو درباره خانوادهات به زحمت افکند. خدا لعنت کند کسى را که تو را درباره سرورانت سرزنش نمود، خدا لعنت کند دشمن خاندان محمّد را، از پرى و آدمى، از پیشینیان و پسینیان، و بر آنان عذاب دردناک را دوچندان گرداند
صَلَّى اللهُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْکَ یَا صَاحِبَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَیْکَ یَا مَوْلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ صَلَّى اللهُ عَلَى رُوحِکَ الطَّیِّبَةِ وَ جَسَدِکَ الطَّاهِرِ وَ أَلْحَقَنَا بِمَنِّهِ وَ رَأْفَتِهِ إِذَا تَوَفَّانَا بِکَ وَ بِمَحَلِّ السَّادَةِ الْمَیَامِینِ وَ جَمَعَنَا مَعَهُمْ بِجِوَارِهِمْ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ [صَلَّى اللهُ عَلَیْکَ] یَا أَبَا عَبْدِ اللهِ وَ صَلَّى اللهُ عَلَى إِخْوَانِکَ الشِّیعَةِ الْبَرَرَةِ مِنَ السَّلَفِ الْمَیَامِینِ وَ أَدْخَلَ الرَّوْحَ وَ الرِّضْوَانَ عَلَى الْخَلَفِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَلْحَقَنَا وَ إِیَّاهُمْ بِمَنْ تَوَلاهُ مِنَ الْعِتْرَةِ الطَّاهِرِینَ وَ عَلَیْکَ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ
درود خدا بر تو اى ابا عبد الله، درود خدا بر تو اى یار رسول خدا، (درود خدا بر او و خاندانش)، و بر تو اى دوست امیر مؤمنان و درود خدا بر روح پاکیزه و پیکر پاک تو، و خدا هنگامىکه ما را مىمیراند، به منّت و مهرش به تو و به جایگاه سروران با میمنت ملحق سازد، و ما را همراه آنان و جوار ایشان در بهشتهاى پرنعمت گرد آورد، درود خدا بر تو اى ابا عبد الله، و درود خدا بر برادرانت شیعیان نیکوکار از گذشتگان پر میمنت، و وارد کن نسیم رحمت و رضوان را، بر بازماندگان از اهل ایمان، و ملحق کند ما و آنان را به کسانى که سلمان دوست داشت از عترت پاک و سلام و رحمت و برکات خدا بر تو و بر ایشان
آنگاه سوره انّا انزلناه فى لیلة القدر را هفت مرتبه بخوان، سپس هرچه خواهى نماز مستحبّ بجا آر. مؤلّف گوید: چون خواستى از زیارت سلمان بازگردى، به جهت وداع نزد قبر بایست، و این وداع را که سیّد در آخر زیارت چهارم ذکر فرموده است بگو:
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا عَبْدِ اللهِ أَنْتَ بَابُ اللهِ الْمُؤْتَى مِنْهُ وَ الْمَأْخُوذُ عَنْهُ أَشْهَدُ أَنَّکَ قُلْتَ حَقّا وَ نَطَقْتَ صِدْقا وَ دَعَوْتَ إِلَى مَوْلایَ وَ مَوْلاکَ عَلانِیَةً وَ سِرّا أَتَیْتُکَ زَائِرا وَ حَاجَاتِی لَکَ مُسْتَوْدِعا وَ هَا أَنَا ذَا مُوَدِّعُکَ أَسْتَوْدِعُکَ دِینِی وَ أَمَانَتِی وَ خَوَاتِیمَ عَمَلِی وَ جَوَامِعَ أَمَلِی إِلَى مُنْتَهَى أَجَلِی وَ السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ وَ صَلَّى اللهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَخْیَارِ
سلام بر تو اى ابا عبد الله، تو درگاه خدایى که از آن درآیند، و از آن برگیرند، گواهى مىدهم که حق گفتى، و صادقانه سخن راندى، و به سوى مولایم در آشکار و نهان دعوت کردى، زائر به جانب تو آمدم، درحالىکه سپارنده حاجاتم به توام، و من اینک تو را وداع مىگویم، دین و امانت و عواقب کار و همه آرزویم را در طول عمرم به تو مىسپارم، و سلام و رحمت و برکات خدا بر تو باد، و درود خدا بر محمّد و خاندان نیکویش
آنگاه خدا را بسیار بخوان و بازگرد.
